|
چگونگی تأثیر شانس بر عمل یک فرد در نگاه تامس نیگل و شهید مطهری
|
| زهرا خزاعی، فاطمه تمدن |
|
|
|
چکیده: (3440 مشاهده) |
| باب ورود به مباحث اخلاقی، تثبیت اختیاری‌بودن اعمال بشر است. اما عده‌ای در رویارویی با بعضی از عوامل و رویدادهای جهان، نسبت به اختیاری بودن یا نبودن اعمال انسان رویکردهای مختلفی را اتخاذ کرده‌اند. تامس نیگل فیلسوف اخلاقی است که به دلیل مشاهده تأثیر عوامل خارج از کنترل بشر بر عمل وی، عمل انسان را تحت مداخله عاملی به نام «شانس» می‌داند. او با تمییزدادن چهار نوع شانس منتج، موقعیتی/محیطی، سازنده و علّی، تمام اعمال انسانی را در این اقسام گنجانده و با مختار بودن انسان مقابله می‌کند. در مقابل، بررسی آراء شهید مطهری حول موضوع موردنظر نشان میدهد که هر چند او معنایی متفاوت با نیگل از «شانس» ارائه می‌کند اما در مباحث گوناگون خود مانند قضا و قدر، علیت و ... به تأثیر عواملی که نیگل در شانس محیطی، سازنده و علّی مطرح کرده توجه دارد. علاوه براین، انسان‌شناسی و جهان‌شناسی وی ما را قادر می‌سازد تا نظر وی را در مورد شانس منتج نیز استنباط کنیم. در این مقاله مشخص می‌شود ضمن اینکه هر دو فیلسوف به تأثیر شانس بر عمل انسان اذعان دارند اما شهید مطهری به مدد قرآن، وجدان و علم، با تبیین این موضوع و میزان اختیار انسان، برخلاف نیگل مختاربودن انسان را اثبات می‌کند. |
|
| |
|
|
متن کامل [PDF 814 kb]
(354 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى
دریافت: 1399/2/10 | پذیرش: 1399/2/10 | انتشار: 1399/2/10
|
|
|
|
|
|
