:: دوره 1، شماره 1 - ( سال اول، شماره اول، بهار و تابستان 1399 1399 ) ::
جلد 1 شماره 1 صفحات 66-37 برگشت به فهرست نسخه ها
برهان هدایت در سنت اسلامی با تأکید بر نظر استاد مطهری
ارجمند امید، رضا اکبری
چکیده:   (3597 مشاهده)
انجام بررسی‌های تاریخی در منابع روایی، تفسیری و کلامی نشان می‌دهد مایه‌های اصلی برهان هدایت، در نهج‌البلاغه، روایت مشهور به توحید مفضل و برخی روایات، قابل پیگیری است. تا دوره معاصر فقط فخر رازی در التفسیر الکبیر به این برهان تصریح داشته و آن را برهانی مستقل در اثبات وجود خداوند دانسته است. در دوره معاصر کسی به اندازه مطهری به این برهان توجه نداشته است. شهید مطهری با ذکر مثال‌های متعدد و اشاره به اصولی چون انطباق با محیط و ترمیم ساختار معتقد است علاوه بر نظم موجود در ساختار موجودات، هدایت‌های مرموز و عملکردهای مبتکرانه در موجودات زنده وجود دارد که ناشی از ساختار مادی و مغزی نیست. استناد وی به قاعده «معطی شیء نمی‌تواند فاقد آن باشد» است و نتیجه می‌گیرد که حیات از جانب موجودِ دارای حیات ماورائی به موجودات مادی داده شده است. به صورت کلی می‌توانیم بگوییم برهان هدایت، تقریری بدیع است که در طیف براهین غایت‌شناختی قرار می‌گیرد.
واژه‌های کلیدی: برهان هدایت، برهان نظم، براهین غایت‌شناختی، فخر رازی
متن کامل [PDF 727 kb]   (321 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1399/2/10 | پذیرش: 1399/2/10 | انتشار: 1399/2/10


XML     Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 1 - ( سال اول، شماره اول، بهار و تابستان 1399 1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها